Vatandaşlık hukuku kişilerin vatandaşlık ile ilgili kurallarını düzenlenmesi adına ortaya çıkan hukuk manzumesine denmektedir. Vatandaşlık hukukunun milletlerarası özel hukuklardan farklı bir alan olmasının asıl sebebi doğal olunması beklenen hukuk yönünden milli bir hukuk olmasıdır. İster milli hukuk ister vatandaşlık hukuku fark etmeksizin aynı amaca hizmet eder.
Bir kimsenin herhangi bir ülkenin vatandaşı mı yoksa yabancı mı olduğu (vatansız, mülteci, sığınmacı, başka devlet vatandaşı vs.) vatandaşlık hukukunun kurallarına göre belirlenmektedir. Vatandaşlık kavramı oldukça önemli bir kavram olup bir kişinin bir devlete olan bağlılığını ifade etmektedir. Bundan dolayı bu kavramın ne olduğu, vatandaşlığın nasıl kazanıldığı, vatandaşlık temel ilkeleri neler olduğu detaylı bir şekilde öğrenilmelidir.
Vatandaşlık Hukuku Nedir?
Dünya üzerinde bulunan her devletin kendine özgü belirlediği kurallar neticesinde oluşturduğu bir vatandaşlık hukuku vardır. Bu hukuk neticesinde de tanıdığı kimselere vatandaş denmektedir.
Vatandaşlık her bireyi hangi topluma aitse o toplum ile hem hukuki hem de siyasi bağını ortaya çıkarmak adına düzenlenmiştir. Bu hukuki bağı sağlayan birey ilgili devletin vatandaşı olarak görülür. Devletin vatandaşı olan kişilerin bu vatandaşlıklarından kaynaklı sahip oldukları bazı hak ve hukukları olmaktadır. Bu konuda herkes tarafından bilinen en açık örneklerden birkaç tanesi şöyledir;
- Seçme ve seçilme hakkı
- Kamu hizmetine girme hakkı
Vatandaşlığı elde eden kişinin sadece hakları değil aynı zamanda belirli sorumlulukları da olmaktadır. Yükümlülüklerde devlet içerisinde tüm yasal düzenlemelere uymak zorunluğu taşımaktadır.
Vatandaşlık Hukuku Nasıl İşler?
Vatandaşlık hukuku nasıl işlemektedir sorusu vatandaşlık kazanmak isteyen bireyler tarafından araştırılan bir konudur. Bu çok özel bir durum olduğundan bu tarz davalarda titiz bir çalışma gösterilmektedir. Vatandaşlık hukuku, Anayasa, Medeni hukuk, Türk Vatandaşlığı Hukuku ve milletlerarası sözleşmeler olmak üzere pek çok mevzuatı içerisinde barındırır. Vatandaşlık hukukun teknik bilgi gerektiğinden bu sürecin nasıl işleneceği alanında uzman bir avukat yardımı ile aşılabilir.
Vatandaşlığın kazanılması, vatandaşlığın kaybedilmesi, çifte vatandaşlık işlemleri, çalışma izni alınması prosedürü, ikamet ve Turkuaz Kart gibi birçok açıdan değerlendirilen bu süreci profesyonel bir yardım alarak kişilerin öğrenmesi ve işlemlerini yaptırması gerekir. Bu süreçte kişilerin hangi devletin vatandaşları olması ya da hangi devletlerde vatandaş olmak için uğraş içinde oldukları detaylı bir şekilde araştırılır. Her devletin vatandaşlık hukuku farklı olduğundan süreç farklı şekillerde ilerleyebilmektedir. Bu konuda ayrıntılı bilgi edinmek isteyen bireylerin hukuk büromuza danışması yeterli olacaktır.
Vatandaşlık Hukuku Temel İlkeleri Nelerdir?
Vatandaşlık hukuku ile yabancılar hukuku uluslararası hukuk ve milletlerarası özel hukuk içerisinde düşünülerek değerlendirilmektedir. Ancak genelde milletlerarası özel hukukun içerisinde ve onun bir alt dalı olarak değerlendirilmektedir. Vatandaşlık hukukunun temel ilkeleri bulunmaktadır. Bunları şu şekilde açıklayabiliriz;
- Herkesin bir vatandaşlığı olmalıdır. Burada hangi devler üzerinde olursa bireylerin vatansız olma durumlarını önleme amacı ile bir düzenleme ön görülmüştür. Kişilerin doğumları ile birlikte bir devlete ait olmaları için ilgili düzenlemeler bu ilke çerçevesinde ele alınmıştır.
- Herkesin yalnız bir vatandaşlığı olmalıdır. Buradaki amaç bireylerin birden fazla vatandaşlık kazanması durumunda olumlu vatandaşlık ihtilaflarına yol açabileceği açısından genelde devletler tarafından istenmeyen bir durumdur. Ancak bazı özel durumlarda bireyler çifte vatandaş olabilirler. Bu durum ilgili kanunlar gereği düzenlenmiştir. Kişilerin hangi durumlarda çifte vatandaş olabileceği ve bunun ne anlama geldiğini ilgili kanun incelenerek anlaşılabilir.
- Herkesin vatandaşlığını değiştirmek için özgür olma hakkı vardır. Hiçbir birey keyfi nedenlerden dolayı vatandaşlığını bırakmayacağı düşünülerek burada hangi şartlarda bireylerin vatandaşlığını değiştirebilecekleri açıklanmaktadır. Bu kısımda hiçbir bireye cebir ve hile ile vatandaşlıktan çıkarma ya da vatandaş yapma durumlarının önüne de geçmek çalışılmıştır.
Sık Sorulan Sorular
Çifte Vatandaşlık Türkiye’de Serbest Midir?
Çifte vatandaşlık “çok vatandaşlık” olarak kanunda tanımlanmakta olup aynı anda hem Türk vatandaşı hem de başka bir ülkenin vatandaşı olunması mümkündür.
Türk Vatandaşlığının Evlilik Yolu ile Kazanımı İçin Kaç Yıl Evli Kalmak Gereklidir?
Türk vatandaşlığına sahip kişi ile üç yıl boyunca evli kalınması gerekmektedir.