Şufa hakkı, hak sahibine öncelikli olarak alım hakkı tanımaktadır. Bu şufa hakkı yani diğer adıyla önalım hakkı, paylı mülkiyete tabi taşınmazın pay sahiplerine tanınmış bir haktır. Şufa hakkının kullanımı için kanunda herhangi bir şart öngörülmemiştir. Şufa hakkı sahipleri, somut durum ortaya çıktığı anda, haklarını kullanabileceklerdir.
Önalım Hakkı Ne Zaman Kullanılabilir?
Önalım hakkının ortaya çıktığı durum, paylı mülkiyetin paydaşlarından birisinin, mülkiyet hakkını bir diğer 3. Kişiye satması anıdır. Böyle bir durumda ise kanun tarafından diğer paydaşlara önden alım hakkı tanınmıştır. Ancak paydaşların alması için de bir süre sınırı vardır. Bu süre içerisinde satın almazlarsa, 3. Kişi payı satın alabilecektir. Bu belirtilen süre ise 3 aydır. Önalım hakkı; satış işlemi yapacak paydaş, payın satılacağını diğer paydaşlara haber verdikten itibaren 3 ay içerisinde kullanılmak zorundadır. Ancak satış işlemi yapacak paydaş bildirimde bulunmaz ise de 2 yıl içerisinde ön alım hakkının kullanılması gerekmektedir. Aksi halde yine 3. Kişilerin satın almasının yolu açılmış olacaktır.
İlgili Yazı: İşten Çıkarılan İşçinin Hakları
Şufa Hakkı Nasıl Kullanılır?
Şufa hakkı, yani diğer adı ile ön alım hakkının kullanılması, payı satın alan 3. Kişiye karşı şufa davasının açılması ile gerçekleşecektir.
İlgili Yazı: Belirli Süreli İş Sözleşmesi
Önalım Hakkının Sınırları
Şufa hakkı bazı satış hallerinde ortaya çıkmaz. Örneğin paydaşların kendi aralarında yaptıkları satış işlemleri gibi. Bu sebeple önalım hakkı herkese karşı kullanılabilen sınırsız bir hak olarak tanımlanmamaktadır. Yukarıda da geniş bir şekilde bahsettiğimiz gibi yalnızca paydaş olmayan 3. Kişilere karşı ileri sürülebilmektedir.
Yukarıdaki kanun metninden de anlaşılacağı üzere, paylı mülkiyet konusu olan bir taşınmazın payının 3. Kişi ya da kişilere satışı söz konusu olsa da cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz.
Kanuni ve Sözleşmeden Doğan Şufa Hakkı Nedir?
Şufa hakkı bazı hallerde kanundan ya da sözleşmeden doğabilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 735. Maddesi uyarınca sözleşmeden doğan önalım hakkı, tapu kütüğüne bu durumu açıklayan şerh düşüldüğü takdirde kullanılabilecektir. Eğer tapuya düşülecek bu şerhte önalım hakkının nasıl kullanılacağı belirtilmemiş ise üçüncü kişiye satılırken ki şartlar geçerli olacaktır. Sözleşmeden doğan önalım hakkının süresi en fazla 10 yıldır. 10 yıl sonunda önalım hakkı kendiliğinden sona erecektir.
Kanuni önalım hakkı ise yukarıda değindiğimiz üzere kanundan doğmaktadır. Tarafların arasında herhangi bir sözleşme kurulmasına ya da tapuya şerh düşülmesine gerek kalmadan, paylı mülkiyet ile beraber kişilerin sahip olduğu bir haktır
İlgili Yazı: Yıllık Ücretli İzin
Şufa Davası Nerede Açılır?
Şufa davasında görevli ve yetkili mahkeme, HMK çerçevesinde düzenlenmiş olup, söz konusu taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Son olarak belirtmek gerekir ki bu tr sözleşmelerden doğan haklarınız için bireysel olarak hak arayışına girmeniz, bazı durumlarda aleyhinize sonuçlanabilmektedir. Bu bağlamda alanında uzman bir Ankara avukattan hukuki destek almanız, her zaman sizin için iyi bir tercih olacaktır.