İş hukukuna göre iş akdi, sözleşmenin taraflarınca tek taraflı irade beyanıyla fesih edilebilir. İş Kanunun 24. Maddesinde işçinin haklı nedenle feshi düzenlemiştir. Bu kanun maddesi uyarınca, sağlık sorunları, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları, zorlayıcı nedenlerin bulunması, işçinin haklı nedenle feshini gündeme getirecektir. İş sözleşmesinin belirli süreli veya belirsiz süreli iş sözleşmesi olması herhangi bir önem arz etmemektedir. Haklı fesih gerekçelerinden birisinin mevcudiyeti iş sözleşmesi türüne bakılmaksızın derhal feshi oluşturur. Haklı nedene dayanarak fesih hakkını kullanmak isteyen işçilerin alanında uzman İş Avukatına müracaat etmeleri ve Hukuki Danışmanlık almaları gerekmektedir.
İş Kanunu Madde 24’de düzenlenen işçinin haklı nedenle fesihini nedenleri şunlardır:
- Sağlık Sebepleri İle Derhal Fesih Hakkı Oluşacak Haller
- Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller
- Zorlayıcı Sebepler
İşçinin Haklı Nedenle Feshinin Sağlık Sebebiyle Gerçekleşmesi
İşin yapılmasından veya işin niteliğinden kaynaklı bir nedenle işçinin bedeninde hastalık yahut sağlık sorunu meydana geliyorsa ya da işçinin sürekli olarak yakından görüştüğü işveren veya başka bir işçiden bulaşıcı bir hastalık kapması İş Kanunu Madde 24’de hükmedilen işçinin haklı nedenle feshini meydana getirir.
İlgili Yazı: Şüfa Hakkı Nedir ?
İşçinin Haklı Nedenle Feshinin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller Sebebiyle Gerçekleşmesi
İş Kanunu Madde 24’de sayılan ahlak ve iyi niyete uymayan haklı neden sebepleri şunlardır:
- İşverenin iş akdi yapıldığı anda sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermesi veya sözler söylemesi nedeniyle işçinin yanılması,
- İşverenin, işçinin veya onun aile bireylerinin şeref ve namusuna yönelik sözler söylemesi veya davranışlarda bulunması ya da işçiye yönelik cinsel taciz suçunu işlemesi,
- İşverenin işçinin veya onun aile bireylerinin karşı sataşmada bulunması, işçiye ve veya onun aile bireylerine karşı hapsi gerektiren bir suç işlemesi ya da işçi hakkında ağır isnad veya ithamlarda bulunması,
- İşçinin işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu yönelik işverenin gerekli önlemler almaması,
- İşverenin işçinin ücretini düzgünce ödememesi,
- Parça başı iş halinde işverenin işçiye yapabileceği tutardan az iş vermesi,
Kanunda sayılan bu hallerin varlığı durumunda işçi iş akdinin haklı nedene dayandırabilir ve fesih hakkını kullanabilir.
İlgili Yazı: İşten Çıkarılan İşçinin Hakları
İşçinin Haklı Nedenle Feshinin Zorlayıcı Sebeple Gerçekleşmesi
İş Kanunu Madde 24’e göre işçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla bir süre için işin durması gerekiyorsa ve bu durma hali zorlayıcı sebepse, işçinin haklı nedenle fesih hakkı ortaya çıkar.
İşçinin Haklı Nedenle Feshi Hakkının Kullanımı
Yukarıda sayılan işçinin haklı nedenle feshi hallerden birisinin varlığı, işçinin bildirim süresine uymadan iş sözleşmesini derhal fesih etme hakkını oluşturur. İş Kanunu Madde 24’te öngörülen işçinin haklı nedenle feshi süreye tabidir. İş Kanunu Madde 26’da işçinin bu hakkını kullanabilmesi için düzenlenen süre şu şekildedir:
- İşçinin haklı nedene dayanan sebebi öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra bu hak kullanılamaz.
İlgili Yazı: Belirli Süreli İş Sözleşmesi
İşçinin Haklı Nedenle Feshi Sonuçları
Yukarda sayılan işçinin haklı nedenle feshi sebeplerinin bulunması halinde taraflar sözleşmeyi derhal feshedebileceklerdir. İş sözleşmesini haklı nedenle feshedecek olan işçinin, bu fesih nedenini işverene bildirmesi gerekmektedir Yukarıda da açıkladığımız gibi işçinin haklı nedenle feshi İş Kanunu Madde 26 uyarınca hak düşürücü süreye tabi tutulmuştur. Bu haklı sebebe dayanarak iş sözleşmesini sona erdirecek işçinin bu sürelere dikkat etmesi gerekmektedir.
İşçinin Haklı Nedenle Feshi Halinde Hakları
İş sözleşmesinin işçinin haklı nedenle feshi haliyle sona ermesi durumunda şartların varlığı halinde işçi kıdem tazminatına hak kazanabilmektedir. Ancak iş akdini kendisi feshettiği için ihbar tazminatına hak kazanamayacaktır. İşçinin haklı nedene dayanarak sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiği hallerde işsizlik maaşı alabilmesi için öncelikle haklı nedenin varlığının kesinleşmiş olması aranmaktadır. Bu son şart gerçekleşirse işçi işsizlik maaşı almaya hak kazanacaktır.