Fazla çalışma ücreti iş hayatında işçilerin sıklıkla karşılaştığı bir alacak türüdür. Fazla çalışma ücreti, yasal çalışma sürelerinin aşılması sonucunda normal çalışma süresine ödenecek ücretten daha fazla ücretin işçiye ödenmesi anlamı taşımaktadır. Fazla çalışma ücretinin hukuki dayanağını İş Kanunu oluşturmaktadır. İş kanunu kapsamında fazla çalışma, haftalık 45 saatlik çalışma süresinin aşılmasını ifade etmektedir. Bu belirtilen 45 saatlik mesai ise haftada çalışılan gün sayısına paylaştırılmaktadır. Bunun nedeni ise yeni düzenleme ile gelen, günlük bir kişinin en fazla 11 saat çalışabileceği kuralıdır.
İlgili Yazılar: Kıdem Tazminatı Hesaplama
Fazla Çalışma Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Fazla çalışma ücreti nasıl hesaplanır sorusunu, İş Kanunu madde 41/2’de kanun koyucu cevaplamıştır. Haftalık 45 saatlik çalışma sınırının bulunduğu bir sektörde 45 saati aşan her bir saat için fazla mesai ücreti ödenmelidir. Ancak haftalık çalışma saatinin 45 saatin altında olan bir iş yerinde 45 saate kadar ki yapılan çalışmalar yine fazla mesai ücretine tabi olacaktır.
45 saatlik bir sınırın altında ve üstünde yapılan fazla çalışmaların ayrımı, ödenecek ücrette ortaya çıkacaktır. Kanun gereği yapılan her fazla çalışma için saat başına ödenecek ücret, normal saat ücretinin %50 fazlası kadar olacaktır. Ancak 45 saate kadar olan fazla süreli çalışmalarda ödenecek ücret, normal saat ücretinin %25 fazlası kadar olacaktır. Fazla çalışma ücretinin ödenmesi, haftalık 45 saatlik çalışmanın aşılması ile gündeme gelecektir. Unutmamak gerekir ki kısmi çalışma süresi ile çalışan kişilerin fazla çalışma yapması ilgili yönetmelik gereğince yasaklanmıştır.
Madem işçileri bakımından da tıpkı kısmi süreli çalışanlar gibi fazla mesai yasağı bulunmaktadır. Kanunun ilgili maddesi uyarınca; olağanüstü hal, savaş ve seferberlik halleri dışında maden işçilerine fazla mesai yaptırılamaz. Ve aynı zamanda maden işçilerinin haftalık çalışma süresi de 37,5 saati hiçbir şekilde geçemez. Belirtilen 37.5 saati geçen her saat başına da normal çalışma ücretinin %100’ü ödenmelidir. Son olarak fazla çalışma, yalnızca aktif çalışılan hallerde mümkündür. Diğer bir anlatımla, eğitim amacı ile yapılan çalışmalarda fazla mesai ücreti talep edilemez.
İlgili Yazılar: İş Kazası Tazminat Davası
Fazla Çalışma Ücreti İspat Etmek?
Fazla çalışma ücreti nasıl ispat edilir sorusunun cevabı aslında basittir. İşçi bu durumu; iş yerinde tutulan kayıtlar, giriş çıkış saatlerini gösteren evraklar ya da tanıkla ispat edebilir. Kanun ispat konusu açısından işçinin yanında durmaktadır. Belirtmek gerekir ki alanında uzman bir İş hukuku avukatından destek almanız, hak kayıplarının önüne geçecektir.